Δυσκοιλιότητα – Ακράτεια

Τόσο η δυσκοιλιότητα όσο και ακράτεια κοπράνων αποτελούν συχνά προβλήματα που ταλαιπωρούν τους ασθενείς και επηρεάζουν σημαντικά την κοινωνικότητα τους. Ως ακράτεια κοπράνων ορίζεται η υποτροπιάζουσα , ανεξέλεγκτη απώλεια κοπρανώδους περιεχομένου για τουλάχιστον 3 μήνες σε άτομα ηλικίας > 4 ετών. Η απώλεια μόνο αερίων δεν ορίζεται ως ακράτεια. Παρατηρείται στο 2,2-15,3% του γενικού πληθυσμού (περισσότερες γυναίκες) και μπορεί να οφείλεται σε

• Κάκωση σφιγκτήρων (μετά από τοκετό, μετά από επέμβαση αιμορροίδων ή ραγάδας …)
• Συστηματικά νοσήματα (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης) ή νευρολογικές παθήσεις (σκλήρυνση κατά πλάκας …)
• Τραυματικές βλάβες σπονδυλικής στήλης
• Ακτινοβολίες λόγω καρκίνου ορθού, μήτρας, προστάτη
• Εκφυλιστικές βλάβες λόγω ηλικίας

Μπορεί να έχει την ελλάσσονα μορφή , με ακράτεια μόνο αερίων ή μικρής ποσότητας – συνήθως υδαρών- κοπράνων ή την μείζονα μορφή με απώλεια συνειδητή ή μη σημαντικής ποσότητας κοπράνων. Συχνά οι ασθενείς περιορίζουν τις κοινωνικές τους δραστηριότητες και αποφεύγουν συστηματικά τις κοινωνικές επαφές προσπαθώντας να αποφύγουν δυσάρεστα συμβάντα. Από την άλλη μεριά , η δυσκοιλιότητα αποτελεί καθημερινό πρόβλημα μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Μία στις τρεις γυναίκες και ένας στους πέντε άντρες είτε δυσκολεύεται και ταλαιπωρείται κατά την προσπάθεια αφόδευσης (δυσχεσία) , είτε παρουσιάζει συμπτώματα όπως έντονο μετεωρισμό (φούσκωμα) και κοιλακό άλγος μη καταφέρνοντας να έχει τουλάχιστον μία κένωση ανά 3 ημέρες (δυσκοιλιότητα βραδείας διάβασης). Στο 60% των ασθενών , η δυσκοιλιότητα δεν οφείλεται σε κάποιο οργανικό αλλά σε λειτουργικό αίτιο . Κατά τη φάση της κένωσης οι μύες που χρησιμοποιούνται δεν έχουν μάθει να συνεργάζονται ομαλά έτσι ώστε το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό παρά την προσπάθεια. Αυτό είναι το σημαντικότερο και συχνότερο αίτιο για την δυσκοιλιότητα στην παιδική ηλικία καθώς και την χρόνια δυσκοιλιότητα που ξεκινά σε νεαρή ηλικία και με τα χρόνια σταδιακά επιδεινώνεται οδηγώντας σε χρόνια χρήση καθαρτικών . ‘Αλλα αίτια μπορεί να είναι η ύπαρξη πρόπτωσης του ορθού ή ορθοκήλης, νευρολογικές παθήσεις και συστηματικά νοσήματα (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης) , επεμβάσεις στη περιοχή του ορθού, πρόπτωση περινέου λόγω ιστορικού παρατεταμένου και δύσκολου τοκετού και τέλος σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου.

Πως θα διερευνήσουμε τα αίτια ?

Η διαγνωστική διερεύνηση των ασθενών αυτών συμβάλει στην καλύτερη αναγνώριση της αιτιολογίας και στην σωστότερη επιλογή της θεραπευτικής αγωγής. Η σωστή λήψη ιστορικού και η διενέργεια της κολονοσκόπησης έχει σαν σκοπό να αποκλείσει οργανικά αίτια ( π.χ καρκίνο του παχέος εντέρου) που μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα και σπανιότερα ακράτεια και που η έγκυρη διάγνωσή τους θα είναι σωτήρια για τον ασθενή . Οι νεώτερες εξετάσεις είναι επίσης όλες ανώδυνες , δεν χρειάζονται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία και βοηθούν στην κατανόηση της αιτίας της δυσκοιλιότητας είτε αποκαλύπτοντας ένα -τεμπέλικο έντερο- (χρόνος διέλευσης παχέος εντέρου) ή επιβεβαιώνοντας δυσκολία των μυών να συνεργασθούν αποτελεσματικά (αφοδευόγραμμα) . Επίσης το αφοδευόγραμμα και το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα ορθού αποκαλύπτει κακώσεις των μυών και αδυναμία αυτών που συχνά οδηγούν σε ακράτεια.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε θεραπευτικά?

Η θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών των ασθενών θα ξεκινήσει με οδηγίες καθημερινών συνηθειών και διατροφής . Πρέπει να καταλάβουμε ότι το παχύ έντερο είναι ένα όργανο, συνδεδεμένο με νευρικές απολήξεις που ξεκινούν από τον εγκέφαλο και άρα επηρεαζόμενο άμεσα από την ψυχολογική μας διάθεση. Καθημερινά άγχη και δυσάρεστα γεγονότα μπορεί να αποτελούν τον εκλυτικό παράγοντα αυτών των συμπτωμάτων . Η αναγνώριση και αντιμετώπιση τους συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση αυτών. Επίσης το παχύ έντερο εύκολα εκπαιδεύεται όπως οι μύες του σώματος μας, αρκεί η ..προπόνηση να είναι συστηματική και καθημερινή. Σωστή στάση σώματος την ώρα της κένωσης, ίδιες ώρες επίσκεψης στην τουαλέτα, αποφυγή άσκοπης και πολύωρης παραμονή εκεί είναι βασικές αρχές που πρέπει να υιοθετήσουμε. Τέλος διατροφικές οδηγίες θα συντελέσουν σημαντικά στον περιορισμό των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της καθημερινότητας μας. Η γνωριμία π.χ. με τις τροφές που δημιουργούν υπόλειμα και όγκο κοπράνων και δεγείρουν την κινητικότητα του εντέρου , καθώς και εκείνων που περιορίζουν την αύξηση του περιεχόμενου αέρα στο έντερο καθώς και η κατανόηση της αξίας των υγρών και η σωστή επιλογή αυτών θα βοηθήσει σημαντικά . Ο σωστός συνδιασμός των ανωτέρω στο καθημερινό διαιτολόγιο μας μπορεί να επιφέρει σημαντική βελτίωση. Όταν η αλλαγή των συνηθειών και της διατροφής μας δεν επαρκούν , φαρμακευτικά σκευάσματα έχουν θέση αρκεί η επίλογή αυτών να γίνει με ιατρική καθοδήγηση .

Υπάρχει κάποια νεώτερη και αποτελεσματική θεραπεία ?

Η βιοανάδραση αποτελεί μια πρωτοποριακή εναλλακτική μέθοδος για τους ασθενείς με προβλήματα δυσκοιλιότητας και ακράτειας

Μήπως διάρροιες ή επεισόδια ακράτειας κοπράνων (μικρής ή μεγάλης ποσότητας) δυσκολεύουν την καθημερινότητα και την κοινωνική σας ζωή ? Μικρές αλλαγές στις διατροφικές σας συνήθειες μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική βελτίωση του προβλήματος και ανανέωση της ψυχολογικής σας διάθεσης

• Κρατήστε ημερολόγιο για 1 βδομάδα των καθημερινών σας γευμάτων, της ποσότητας , των ωρών λήψης τροφής καθώς και των επεισοδίων που σας έκαναν να αισθανθείτε άβολα. Διαβάζοντας το αργότερα πιθανότατα θα ανακαλύψετε τροφές που ευθύνονται για τα επεισόδια και περιορίζοντας τες θα βελτιωθεί η κατάσταση.Τρόφιμα που θα πρέπει πιθανότατα να αποφεύγετε είναι
  • Καφείνη
  • Καπνιστά όπως λουκάνικα , ζαμπόν, γαλοπούλα
  • Μπαχαρικά
  • Αλκοόλ
  • Γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα, τυρί,παγωτό
  • Φρούτα όπως μήλα, ροδάκινα
  • Λιπαρά και τηγανητά φαγητά
  • Υποκατάστατα ζάχαρης όπως σορβιτόλη, μανιτόλη και φρουκτόζη που περιέχονται σε τρόφιμα για δίαιτα καθώς και τσίκλες , γλυκίσματα , χυμούς του εμπορίου και σοκολάτες χωρίς ζάχαρη
• Τρώτε μικρότερα και συχνότερα γεύματα Σε πολλά άτομα, μεγάλα γεύματα οδηγούν σε συσπάσεις του εντέρου και αύξηση της κινητικότητας του . Μπορείτε να καταναλώσετε την ίδια ποσότητα τροφής στη διάρκεια της ημέρας , χωρίζοντας την όμως σε περισσότερα γεύματα
• Μην πίνετε και τρώτε παράλληλα Τα υγρά διευκολύνουν την δίοδο των τροφών μέσω του πεπτικού σωλήνα . Αν αυτό θέλετε να το περιορίσετε, καλό θα ήταν να πιείτε κάτι μία ώρα πριν ή μία ώρα μετά το φαγητό αλλά όχι παράλληλα
• Καταναλώστε τη σωστή ποσότητα φυτικών ινών Φυτικές ίνες περιέχονται στα φρούτα και τα λαχανικά . Χρειαζόμαστε καθημερινά 20-30 γραμμάρια . Μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν φούσκωμα , μετεωρισμό , αέρια και ίσως διάρροια . Περιοριστείτε στη λήψη μόνο 1 μερίδας σαλάτας και ενός φρούτου την ημέρα, και αφαιρέστε σπόρια και φλούδες.
• Καταναλώστε τροφές που αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων. Τροφές που περιέχουν διαλυόμενες και εύπεπτες ίνες μειώνουν την κινητικότητα του εντέρου και οδηγούν σε ομαλότερη κένωση . Τέτοια τρόφιμα είναι μπανάνες, ρύζι, πατάτες, μακαρόνια
• Πίνετε άφθονα υγρά Χρειάζεστε τουλάχιστον 8 μεγάλα ποτήρια υγρών καθημερινά . Προτιμείστε κυρίως νερό και αποφύγετε καφέδες, αλκοόλ, αεριούχα ποτά

Η βιοανάδραση αποτελεί μια πρωτοποριακή εναλλακτική λύση για τους ασθενείς με προβλήματα δυσκοιλιότητας ή ακράτειας για τους οποίους οι συνήθεις μέθοδοι (τροποποίηση των διατροφικών τους συνηθειών, καθαρτικά ή αντιδιαρροικά φάρμακα) έχουν αποτύχει.

Τι είναι βιοανάδραση ?

Είναι γυμναστική των μυών που συμμετέχουν στην κένωση . Ο ασθενής εκπαιδεύεται να καταλαβαίνει την διάταση του ορθού και να χαλαρώνει ή να συσφίγγει τους κατάλληλους μύες, έτσι ώστε να αφοδεύει ή να παρεμποδίζει την κένωση αποτελεσματικά .

Ποιοι ασθενείς είναι κατάλληλοι για βιοανάδραση ?

1. ασθενείς με ακράτεια λόγω
   • χαλαρού έσω ή/και έξω σφιγκτήρα (π.χ. μετά από επεμβάσεις για αιμορροιδοπάθεια ή ραγάδα δακτυλίου)
   • κακώσεων των μυών του πυελικού εδάφους
   • νευρολογικών παθήσεων (π.χ. ΣΔ)
   • προβλήματα σπονδυλικής στήλης (τροχαία ατυχήματα, μηνογγομυελοκήλη, σύνδρομο ιππουρίδας…)
2. ασθενείς με δυσκοιλιότητα λόγω
   • παράδοξης κινητικότητας (μετά από αποτυχία ή χρόνια χρήσης καθαρτικών)
   • ιδιοπαθούς χρόνιας δυσκοιλιότητας
   • χαλαρού πυελικού εδάφους (π.χ. λόγω ιστορικού δύσκολου τοκετού)
   • συνδρόμου πρόπτωσης περινέου
   • χαλαρού ορθοκολπικού διαφράγματος
   • νευρολογικών παθήσεων (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας…)
3. ασθενείς με ιδιοπαθή πόνο ορθού
4. ασθενείς με άλλες παθήσεις όπως εγκολεασμό, ορθοκήλη, πρόπτωση πυελικού εδάφους
5. ασθενείς με J-pouch ή χειρουργηθέν καρκίνο ορθού

Πώς γίνεται ?

Οι ασθενείς βλέπουν τον ίδιο γιατρό για 6-8 συνεδρίες , μία κάθε 7-15 ημέρες για τις πρώτες 3 συνεδρίες και σε μεγαλύτερα διαστήματα για τις επόμενες. Σε αυτά τα προβλήματα είναι πολύ σημαντικό να αφιερώνεται ικανοποιητικός χρόνος στον ασθενή από τον ίδιο γιατρό πάντα. Γι αυτό κάθε συνάντηση διαρκεί περίπου 45 λεπτά και είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε ασθενούς . Με τη βοήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού και των οδηγιών του γιατρού ο ασθενής εκπαιδεύεται . Στο τέλος κάθε συνάντησης, ενημερώνεται για θέματα διατροφής και σωστών συνηθειών κατά την κένωση και λαμβάνει εξατομικευμένο – με βάση τα συμπτώματα του – πρόγραμμα ασκήσεων .

Ποια συμπτώματα βελτιώνονται με τη βιοανάδραση?

Δυσκολία στη κένωση, πολύωρη παραμονή στην τουαλέτα, σκληρά κόπρανα , πόνος κατά την κένωση, αίσθημα ατελούς αφόδευσης, πολλαπλές επισκέψεις στην τουαλέτα, πόνος και φούσκωμα της κοιλιάς, επεισόδια ακράτειας (συνειδητά ή μη) κοπράνων ή αερίων

Γιατί το πρόγραμμα βιοανάδρασης είναι πρωτοποριακή μέθοδος ?

Εφαρμόζεται μόνο από εξειδικευμένους ιατρούς στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Είναι ολοκληρωμένη προσέγγιση του προβλήματος με εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων για κάθε ασθενή. Είναι μη επεμβατική μέθοδος που δεν χρησιμοποεί φάρμακα και δεν παρουσιάζει επιπλοκές. Ο ίδιος ο ασθενής κατανοεί και συμμετέχει ενεργητικά στην επίλυση του προβλήματος του .

Τι αποτέλεσμα έχει η μέθοδος?

80% των ασθενών με δυσκοιλιότητα (που οι άλλες μέθοδοι έχουν ήδη αποτύχει) και 80-95% εκείνων με ακράτεια παρουσιάζουν πλήρη ύφεση ή σημαντικότατη βελτίωση των συμπτωμάτων τους και της ποιότητας ζωής τους

Το παιδί σας δυσκολεύεται με τις κενώσεις ? Υποφέρει από δυσκοιλιότητα ή προσπαθεί πολύ ώρα στη τουαλέτα ή πονάει κατά την κένωση και για αυτό προσπαθεί να την αποφύγει ? Ή μήπως λερώνεται στο εσώρουχό του ή έχει πολλές κενώσεις που δεν μπορεί να τις ελέγξει? Ή μήπως έχει προηγηθεί κάποιο χειρουργείο στο ορθό ή γεννήθηκε με κάποια συγγενή ανωμαλία και χρειάζεται βοήθεια μετεγχειρητικά ?

Μάθετε περισσότερα για τη βιοανάδραση.

Μια μέθοδο απλή , μη επεμβατική , χωρίς φάρμακα που πιθανότατα να βοηθήσει το παιδί σας να επανακτίσει σωστές συνήθειες εντέρου, αποφεύγοντας δυσάρεστες καταστάσεις που πιθανότατα το κάνουν να νιώθει άβολα. Πρόκειται για γυμναστική . Σε 6-8 συναντήσεις, με τον ίδιο πάντα ιατρό, το παιδί σας εκπαιδεύεται με τρόπο απλό και κατανοητό (μέσω παιδικών διαγραμμάτων ) και μαθαίνει πώς να χρησιμοποιεί σωστά τους μύες του πυελικού εδάφους και τους σφιγκτήρες του ορθού ώστε να πετυχαίνει εύκολη κένωση ή να αποφεύγει επεισόδια ακράτειας κοπράνων . Δίνονται συμβουλές επίσης στο ίδιο το παιδί και όλη την οικογένεια για βελτίωση των διατροφικών συνηθειών καθώς παρέχεται και η δυνατότητα ψυχολογικής υποστήριξης αν χρειάζεται